Οι 40 αλλαγές στο φορολογικό

Σαράντα είναι συνολικά οι αλλαγές που επέφερε ο υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου στο κείμενο του φορολογικού νομοσχεδίου που συζητήθηκε χθες στη Βουλή. Από τις αλλαγές αυτές ξεχωρίζουν οι μειώσεις στα τεκμήρια για τα μικρά, τα μεσαία αλλά και τα μεγάλα σπίτια επιφάνειας μέχρι 335 τ.μ., οι αυξήσεις των τεκμηρίων στα ΙΧ άνω των 2.000 κ.εκ., στα κότερα, τα αεροσκάφη και τις πισίνες άνω των 60 τ.μ., οι μειώσεις των τεκμηρίων για τα ιστιοφόρα και τα παλαιά σκάφη αναψυχής και η πλήρης απόσυρση της διάταξης για την επιβολή φόρου 8% στα τιμολόγια παροχής υπηρεσιών άνω των 300 ευρώ. Στις αλλαγές που ξεχωρίζουν περιλαμβάνονται ακόμη η καθιέρωση σύντομων διαδικασιών για την επιβολή προστίμων από το ΣΔΟΕ και τις ΔΟΥ σε επιτηδευματίες που δεν εκδίδουν αποδείξεις, τιμολόγια, δελτία αποστολής και λοιπά παραστατικά διακίνησης αγαθών, η αύξηση της προκαταβολής φόρου σε περιπτώσεις προσφυγών, οι απαλλαγές των εκκλησιαστικών και κοινωφελών νομικών προσώπων από το φόρο 15% επί των ακινήτων, η εξαίρεση της εκκλησίας από την προκαταβολή φόρου 55% για τα μισθώματα και η απαλλαγή των ελευθέρων επαγγελματιών από την παρακράτηση φόρου 20% για αμοιβές έως 300 ευρώ.

Αναλυτικά, οι 40 αλλαγές στο κείμενο του φορολογικού νομοσχεδίου είναι οι ακόλουθες:

1) Μειώνεται από 60 σε 30 ευρώ ανά τ.μ. το τεκμήριο διαβίωσης («αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης») για κάθε κύρια κατοικία μέχρι 80 τ.μ. Για κύριες κατοικίες επιφάνειας μεγαλύτερης των 80 τ.μ., το τεκμήριο μειώνεται από 80 σε 50 ευρώ ανά τ.μ. για το τμήμα της επιφάνειας από τα 81 έως τα 120 τ.μ., διατηρείται στα 80 ευρώ ανά τ.μ. για το τμήμα της επιφάνειας από τα 121 έως τα 200 τ.μ., διατηρείται στα 150 ευρώ ανά τ.μ. για το τμήμα της επιφάνειας από τα 201 έως τα 300 τ.μ. και αυξάνεται από 200 σε 300 ευρώ ανά τ.μ. για τμήμα επιφάνειας πάνω από τα 300 τ.μ.

2) Αυξάνονται τα τεκμήρια διαβίωσης για τα ΙΧ αυτοκίνητα άνω των 2.000 κυβικών εκατοστών. Συγκεκριμένα, για αυτοκίνητα μεγαλύτερα από 2.000 κ.εκ. θα προστίθενται 500 ευρώ (αντί 400 ευρώ) για κάθε 100 κ.εκ. πλέον των 2.000 και μέχρι τα 3.000 κ.εκ. Για αυτοκίνητα μεγαλύτερα από 3.000 κ.εκ. θα προστίθενται 700 ευρώ για κάθε 100 κ.εκ. πλέον των 3.000, αντί 400 ευρώ που προβλέπει το αρχικό κείμενο.

3) Τα ποσοστά κατά τα οποία μειώνονται τα τεκμήρια των ΙΧ αυτοκινήτων λόγω παλαιότητας αυξάνονται από 20% σε 30% για ΙΧ που κυκλοφορούν στην Ελλάδα πάνω από 5 και μέχρι 10 έτη και από 40% σε 50% για ΙΧπου κυκλοφορούν στην Ελλάδα για χρονικό διάστημα πάνω από 10 έτη.

4) Αυξάνονται τα τεκμήρια διαβίωσης για τα κότερα. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι για μηχανοκίνητα ή μικτά σκάφη με χώρο ενδιαίτησης ολικού μήκους μέχρι και 7 μέτρα το τεκμήριο αυξάνεται από 7.500 σε 8.000 ευρώ. Για σκάφη αυτής της κατηγορίας πάνω από 7 και μέχρι 10 μέτρα προστίθενται πλέον 2.000 ευρώ για κάθε μέτρο μήκους (από τα 7 έως τα 10), αντί 1.500 ευρώ που προέβλεπε το αρχικό κείμενο. Για σκάφη πάνω από 10 και μέχρι 12 μέτρα θα προστίθενται 5.000 ευρώ αντί 1.500 ευρώ ανά μέτρο (από τα 10 έως τα 12). Για σκάφη άνω των 12 μέτρων προβλέπονται πολύ υψηλότερα τεκμήρια.

5) Για τα ιστιοφόρα και για τα ξύλινα πλοία αναψυχής προβλέπεται πάντως μείωση των παραπάνω τεκμηρίων κατά 50%.

6) Προστίθενται διατάξεις που προβλέπουν μειώσεις των τεκμηρίων των σκαφών ανάλογα με την παλαιότητά τους, κατά ποσοστά που κυμαίνονται από 10% έως 20%.

7) Αυξάνεται από 150 σε 200 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο το τεκμήριο για τις πισίνες άνω των 60 τ.μ.

8) Επιβάλλεται τεκμήριο 8.000 ευρώ στα ανεμόπτερα!

9) Αυξάνονται σε σύγκριση με τα αρχικά προβλεπόμενα τα ποσά των τεκμηρίων διαβίωσης για τα αεροσκάφη με ριζική αλλαγή του τρόπου υπολογισμού τους..

10) Καταργούνται τα συγκεκριμένα ποσά τεκμηρίων («αντικειμενικών δαπανών διαβίωσης») που είχαν καθορισθεί για τα καταβληθέντα δίδακτρα σε ιδιωτικά νηπιαγωγεία και ιδιωτικά σχολεία. Τα ποσά αυτά ανέρχονταν σε 2.000 ευρώ για τα ιδιωτικά νηπιαγωγεία, σε 4.000 ευρώ για τα ιδιωτικά δημοτικά σχολεία και σε 6.000 ευρώ για τα ιδιωτικά γυμνάσια και λύκεια. Ως «αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης» θα λαμβάνονται πλέον υπόψη τα πραγματικά ποσά των διδάκτρων που καταβάλλονται σε ιδιωτικά νηπιαγωγεία, δημοτικά, γυμνάσια ή λύκεια. Τα ποσά αυτά θα αποδεικνύονται από τις αποδείξεις παροχής υπηρεσιών που οφείλουν να εκδίδουν οι σχολάρχες, να λαμβάνουν και να διαφυλάσσουν οι φορολογούμενοι.

11) Το νέο τεκμήριο διαβίωσης («αντικειμενική δαπάνη διαβίωσης») για τους οικιακούς βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό προσωπικό δεν θα είναι, τελικά, 8.000 ευρώ ανά απασχολούμενο, όπως είχε καθορισθεί αρχικά, αλλά ορίζεται στο εκάστοτε κατώτατο όριο αμοιβών, όπως αυτό προσδιορίζεται από τις ισχύουσες διατάξεις για την αντίστοιχη κατηγορία εργαζομένων. Το τεκμήριο δεν θα ισχύει όταν ο φορολογούμενος απασχολεί έναν μόνο οικιακό βοηθό ή όταν ο ίδιος ή πρόσωπο που συνοικεί με αυτόν και τον βαρύνει έχει αναπηρία 67% και πάνω ή είναι ηλικίας άνω των 65 ετών και απασχολεί ένα νοσοκόμο.

12) Καταργείται η απαλλαγή των συνταξιούχων από τα τεκμήρια διαβίωσης, την οποία προέβλεπε το αρχικό κείμενο του νομοσχεδίου. Επιβάλλονται, δηλαδή, και στους συνταξιούχους τεκμήρια διαβίωσης για κατοικίες, ΙΧ αυτοκίνητα, σκάφη, δίδακτρα, υπηρετικό προσωπικό, πισίνες, εναέρια μέσα καθώς και τα ελάχιστα ποσά τεκμηρίων των 3.000 για τους άγαμους και των 5.000 ευρώ για τους έγγαμους. Ειδικά για τους συνταξιούχους ηλικίας άνω των 65 ετών τα ποσά των τεκμηρίων θα εφαρμόζονται μειωμένα κατά 30%.

13) Αποσύρεται η διάταξη που προέβλεπε την παρακράτηση φόρου 5% από τις συναλλαγές παροχής υπηρεσιών άνω των 300 ευρώ μεταξύ επιχειρήσεων και επιτηδευματιών.

14) Αυξάνεται από 600 σε 3.000 ευρώ το ανώτατο όφελος που μπορεί να προκύψει για το φορολογούμενο λόγω της έκπτωσης του 20% της δαπάνης για διατροφή από τον αναλογούντα φόρο εισοδήματος.

15) Ρυθμίζεται νομοτεχνικά η δυνατότητα προσαύξησης του αφορολογήτου για τους τρίτεκνους και τους πολύτεκνους. Συγκεκριμένα προβλέπεται ότι, στη νέα κλίμακα φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων, η οποία έχει συνολικά εννέα φορολογικά κλιμάκια, το αφορολόγητο όριο εισοδήματος των 23.500 ευρώ για τον τρίτεκνο φορολογούμενο, το οποίο προσαυξάνεται για κάθε πολύτεκνο κατά 2.000 ευρώ για το τέταρτο και για κάθε ένα από τα επόμενα τέκνα, μειώνει το ποσό του δεύτερου, του τρίτου και όποιου επόμενου φορολογικού κλιμακίου απαιτείται.

16) Η προβλεπόμενη από το νομοσχέδιο έκπτωση από το φόρο εισοδήματος του 20% της δαπάνης για ασφάλιστρα ζωής θα αναγνωρίζεται μέχρι ποσού καταβληθέντων ασφαλίστρων 1.200 ευρώ για τον άγαμο και 2.400 ευρώ για τους έγγαμους. Στο αρχικό κείμενο του νομοσχεδίου τα όρια αυτά είχαν καθορισθεί σε 1.000 ευρώ για τον άγαμο και σε 2.000 ευρώ για τους έγγαμους. Συνεπώς, τα ανώτατα ποσά εκπτώσεων φόρου που θα δικαιούνται οι φορολογούμενοι για τα καταβληθέντα ασφάλιστρα ζωής θα είναι 240 ευρώ για τους άγαμους και 480 ευρώ για τους έγγαμους.

17) Οι συντελεστές αυτοτελούς φορολόγησης των αμοιβών των ναυτικών καθορίζονται σε επίπεδα χαμηλότερα από αυτά που είχαν καθορισθεί στο αρχικό κείμενο του νομοσχεδίου. Συγκεκριμένα, ο φόρος στις αμοιβές που αποκτούν οι αξιωματικοί και το κατώτερο πλήρωμα του εμπορικού ναυτικού από την παροχή υπηρεσιών σε εμπορικά πλοία θα υπολογίζεται με αναλογικό συντελεστή 6% (αντί 9% που προβλεπόταν αρχικά) για τους αξιωματικούς και 3% (αντί 6% που προβλεπόταν αρχικά) για το κατώτερο πλήρωμα. Οι νέοι συντελεστές, οι οποίοι είναι και πάλι υψηλότεροι από αυτούς που ισχύουν μέχρι τώρα, προβλέπεται να επιβαρύνουν τις αμοιβές που αποκτούν οι ναυτικοί από το ημερολογιακό έτος 2010 και τα επόμενα.

18) Καταργείται η διάταξη του αρχικού κειμένου του νομοσχεδίου με την οποία προβλεπόταν ότι οι αποζημιώσεις που καταβάλλονται για ηθική βλάβη εφόσον υπερβαίνουν τις 60.000 ευρώ φορολογούνται κλιμακωτά με συντελεστές από 10% έως 30%.

19) Αλλάζει η ρύθμιση που καθόριζε τον τρόπο φορολόγησης των κερδών των ομορρύθμων και ετερορρύθμων εταιριών, των κοινωνιών αστικού δικαίου, των αστικών κερδοσκοπικών ή μη εταιριών και των κοινοπραξιών. Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι το 50% των κερδών θα φορολογείται ως επιχειρηματική αμοιβή αφού επιμερισθεί στα ονόματα των τριών εταίρων ή κοινωνών με τα μεγαλύτερα ποσοστά συμμετοχής στην εταιρία, ενώ η αρχική διάταξη προέβλεπε ότι το 50% των κερδών φορολογείται ως επιχειρηματική αμοιβή αφού επιμερισθεί στα ονόματα όλων των εταίρων ή κοινωνών.

20) Καταργείται η παρακράτηση φόρου 20% από τις αμοιβές των ελευθέρων επαγγελματιών για συναλλαγές που δεν υπερβαίνουν τα 300 ευρώ.

21) Επεκτείνεται και στους ελεύθερους επαγγελματίες η δυνατότητα μεταφοράς των ζημιών στα πέντε επόμενα έτη για συμψηφισμό με τυχόν κέρδη ή άλλα εισοδήματα των ετών αυτών.

22) Ορίζεται ότι η υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος από κάθε υπόχρεο που ασκεί επιχείρηση ή επάγγελμα, καθώς και από κάθε άλλο υπόχρεο που εξουσιοδοτεί, για το σκοπό αυτό, λογιστή, θα πρέπει να γίνεται από το 2011 υποχρεωτικά με τη χρήση σύγχρονων ηλεκτρονικών μεθόδων και δικτυακών υποδομών. Στο αρχικό κείμενο η υποχρέωση αυτή προβλεπόταν να ισχύσει από το 2012.

23) Οι παροχές σε χρήμα, δηλαδή τα μπόνους που καταβάλλουν οι τράπεζες στα στελέχη τους πέραν των τακτικών αποδοχών και των υπερωριών τους δεν θα φορολογούνται με 90%, όπως προέβλεπε η αρχική διάταξη αλλά ως εξής: εφόσον το συνολικό ετήσιο εισόδημα του δικαιούχου δεν υπερβαίνει τις 60.000 ευρώ και τα μπόνους φθάνουν σε ποσοστό μέχρι 10% επί του συνόλου των ετησίων τακτικών αποδοχών και των υπερωριών θα φορολογούνται με βάση την κλίμακα φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων. Ποσά μπόνους που υπερβαίνουν το 10% των ετησίων αποδοχών και υπερωριών θα φορολογούνται αυτοτελώς με βάση την ακόλουθή κλίμακα: μέχρι 20.000 ευρώ με 50%, από 20.001 έως 40.000 ευρώ με 60%, από 40.001 έως 60.000 ευρώ με 70%, από 60.001 έως 80.000 ευρώ με 80% και από 80.001 ευρώ και άνω με 90%.

24) Προσδιορίζεται σε ποσοστό επί της εργοστασιακής αξίας το εισόδημα που προστίθεται στα στελέχη εταιρειών από τη χρήση αυτοκινήτου που τους παραχωρεί η εταιρεία. Το ποσοστό αρχίζει από 15% για τα αυτοκίνητα εργοστασιακής τιμολογιακής αξίας από 15.000-22.000 ευρώ, ανέρχεται σε 25% για αυτοκίνητα εργοστασιακής τιμολογιακής αξίας από 22.001 έως 30.000 ευρώ και φθάνει το 30% για αυτοκίνητα εργοστασιακής τιμολογιακής αξίας από 30.001 ευρώ και άνω.

25) Αυξάνεται από 25% σε 40% ο συντελεστής υπολογισμού του φόρου που πρέπει να παρακρατούν τα φυσικά πρόσωπα από τόκους που καταβάλλουν σε δικαιούχους που βρίσκονται στο εξωτερικό.

26) Οι πολιτιστικές χορηγίες του ν.3525/2007 θα εξακολουθούν τελικά να εκπίπτουν από το εισόδημα αλλά μέχρι ποσοστού 10%, αντί 30%. Η αρχική διάταξη καταργούσε πλήρως την έκπτωση αυτή.

27) Αυξάνονται τα ποσοστά των δαπανών επισκευής και συντήρησης ΙΧ αυτοκινήτων τα οποία εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων, ως εξής: από 60% σε 70% για ΙΧ μέχρι 1.600 κ.εκ. και από 25% σε 35% για ΙΧ πάνω από 1.600 κ.εκ.

28) Τροποποιούνται επί το αυστηρότερο οι διατάξεις για τις ενδοομιλικές συναλλαγές.

29) Οι ιεροί ναοί, οι Ιερές Μητροπόλεις, οι Ιερές Μονές, η Αποστολική Διακονία, ο Πανάγιος Τάφος, το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, τα Πατριαρχεία Ιεροσολύμων και Αλεξανδρείας, η Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου και οι Ιερές Σταυροπηγιακές Μονές Κύπρου, τα ημεδαπά νομικά πρόσωπα που νόμιμα έχουν συσταθεί ή συνιστώνται και τα οποία επιδιώκουν αποδεδειγμένα κοινωφελείς σκοπούς, καθώς και τα ημεδαπά κοινωφελή ιδρύματα, που φορολογούνται πλέον αυτοτελώς με συντελεστή 20% για τα εισοδήματα που αποκτούν από ακίνητα απαλλάσσονται από την υποχρέωση προκαταβολής φόρου ίσου με το 55% του αυτοτελούς φόρου 20% επί των μισθωμάτων.

30) Ως βραχυχρόνιες χρηματιστηριακές συναλλαγές στα κέρδη των οποίων θα επιβάλλεται φόρος 15% ορίζονται αυτές που πραγματοποιούνται σε διάστημα 12 μηνών. Δηλαδή εάν μεταξύ της αγοράς και της πώλησης μετοχών μεσολαβεί χρονικό διάστημα μέχρι 12 μήνες, οι συναλλαγές αυτές θα θεωρούνται βραχυχρόνιες και τα κέρδη που προκύπτουν από αυτές θα φορολογούνται με 15%. Στο αρχικό κείμενο το διάστημα αυτό είχε ορισθεί στους 3 μήνες.

31) Προστίθεται παράγραφος στο άρθρο με τις ρυθμίσεις για τον επαναπατρισμό κεφαλαίων με την οποία προβλέπεται ότι οι ρυθμίσεις αυτές δεν επηρεάζουν την εφαρμογή των μέτρων για την αντιμετώπιση φαινομένων ξεπλύματος βρώμικου χρήματος που προβλέπει ο νόμος 3691/2008. Όσοι δηλαδή επαναπατρίσουν κεφάλαια χρησιμοποιώντας τα κίνητρα της χαμηλής φορολόγησης με 5%-8% δεν απαλλάσσονται από έρευνες για ξέπλυμα βρώμικου χρήματος.

32) Απαλλάσσονται από τον Φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας τα ακίνητα που ανήκουν στον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού.

33) Ορίζεται ότι και ο εκτελεστής διαθήκης κληρονομιαίας περιουσίας, που τελεί υπό εκκαθάριση, ο εκκαθαριστής ή ο προσωρινός διαχειριστής νομικού προσώπου που έχει τεθεί σε εκκαθάριση καθώς και ο σύνδικος πτώχευσης ευθύνονται σε ολόκληρο μαζί με τους υπόχρεους για την πληρωμή των πρόσθετων φόρων ακίνητης περιουσία που καταλογίσθηκαν και οφείλονται σε δικές τους πράξεις ή παραλείψεις.

34) Θα φορολογούνται με τον ειδικό φόρο 15% και τα ακίνητα εταιρειών που εκμισθώνονται σε ναυτιλιακές εταιρίες του α.ν. 89/1967, για την εγκατάσταση των γραφείων ή των αποθηκών τους.

35) Θεσπίζεται εξαίρεση από τον ειδικό φόρο 15% και για τα ακίνητα που εκμεταλλεύονται τα νομικά πρόσωπα τα οποία επιδιώκουν σκοπούς κοινωφελείς, πολιτιστικούς, θρησκευτικούς και εκπαιδευτικούς, υπό την προϋπόθεση ότι το προϊόν της εκμετάλλευσης διατίθεται αποδεδειγμένα για τον σκοπό αυτό.

36) Θεσπίζεται εξαίρεση από τον ειδικό φόρο 15% και για τα ακίνητα που κατέχουν τα κληροδοτήματα με κοινωφελή σκοπό, τα κοινωφελή ιδρύματα που εποπτεύονται από δημόσια αρχή και τα σωματεία.

37) Βελτιώνεται νομοτεχνικά η διάταξη για τον ειδικό φόρο επί των πλοίων αναψυχής.

38) Καθιερώνεται διαδικασία-εξπρές για την επιβολή προστίμων σε επιχειρήσεις, επιτηδευματίες και ελεύθερους επαγγελματίες από τους ελεγκτές του ΣΔΟΕ και των ΔΟΥ. Συγκεκριμένα προβλέπεται ότι για διαπιστούμενες παραβάσεις που αφορούν στη μη επίδειξη πρόσθετων βιβλίων, στη μη καταχώρηση πελατών στα πρόσθετα βιβλία, στη μη έκδοση αποδείξεων λιανικής πώλησης ή παροχής υπηρεσιών, στη μη έκδοση τιμολογίων ή δελτίων αποστολής και στη μη έκδοση φορτωτικής θα συντάσσεται επί τόπου έκθεση ελέγχου και θα εκδίδεται άμεσα απόφαση επιβολής προστίμου, η οποία θα επιδίδεται στον ελεγχόμενο. Αν αυτός αρνηθεί να παραλάβει τις πράξεις, τότε οι εκθέσεις και οι αποφάσεις επιβολής προστίμου θα θυροκολλούνται στην επαγγελματική εγκατάσταση του ελεγχόμενου. Με τη νέα αυτή διαδικασία δεν θα υπάρχει πλέον υποχρέωση του ΣΔΟΕ να αποστείλει την έκθεση ελέγχου στην αρμόδια ΔΟΥ, ούτε η υποχρέωση της ΔΟΥ να καλέσει για ακρόαση το φορολογούμενο και μετά να του αποστείλει την απόφαση επιβολής των προστίμων.

39) Αυξάνεται από 10% σε 25% το ποσοστό του φόρου που πρέπει να προκαταβάλλεται όταν ασκείται προσφυγή στα διοικητικά δικαστήρια।

40) Εξαιρούνται από το φόρο πολυτελείας τα χρυσά κοσμήματα αξίας κάτω από 1.000¤ ανά τεμάχιο.