Σάββατο 16 Ιανουαρίου 2010

Έξτρα φόροι και περικοπές μισθών για μείωση ελλείμματος κατά 23,13 δισ. ευρώ έως το 2012

Αυξήσεις φόρων σε εισοδήματα, ακίνητα, καύσιμα, τσιγάρα και ποτά, περικοπές μισθών, πάγωμα προσλήψεων, καταργήσεις συμβάσεων ακόμη και απολύσεις αναπληρωτών εκπαιδευτικών σχεδιάζει η κυβέρνηση για να εφαρμόσει πάση θυσία το πολύ αυστηρό Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης, που κατέθεσε στις Βρυξέλλες. Η προσπάθεια να μειωθεί το δημοσιονομικό έλλειμμα κατά 23,13 δισ. ευρώ στην τριετία 2010-2012, ώστε να πέσει από το 12,7% στο 2,8% του ΑΕΠ, θα βασισθεί τελικά περισσότερο στην αύξηση των φορολογικών εσόδων και λιγότερο στη μείωση των δαπανών. Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με τους στόχους που έθεσε η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών στο ΠΣΑ για το 2010, η μείωση του ελλείμματος κατά 4% του ΑΕΠ, από 12,7% σε 8,7%, θα επιτευχθεί μέσω της αύξησης των φορολογικών εσόδων και των εισπράξεων από ασφαλιστικές εισφορές κατά 5 δισ. ευρώ, μέσω της εισροής πόρων ύψους 1,4 δισ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Ένωση για την πραγματοποίηση δημοσίων επενδύσεων, με περικοπές 1,8 δισ. ευρώ στις δαπάνες του προϋπολογισμού για μισθούς, επιδόματα, υπερωρίες, προσλήψεις, συμβάσεις έργου, συμβάσεις ορισμένου χρόνου, επιχορηγήσεις ασφαλιστικών ταμείων και λειτουργικά έξοδα δημοσίων υπηρεσιών καθώς και με μειώσεις άλλων 1,8 δισ. ευρώ στις δαπάνες για αμυντικούς εξοπλισμούς και προμήθειες νοσοκομείων.

Ουσιαστικά, το Δημόσιο θα επιδιώξει το 2010 να εισπράξει πρόσθετα έσοδα 6,4 δισ. ευρώ και να περικόψει δαπάνες 3,8 δισ. ευρώ. Τα περισσότερα έσοδα θα προέλθουν από τη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων, όπου η εφαρμογή ενιαίας φορολογικής κλίμακας για όλες τις πηγές εισοδημάτων, η κατάργηση των διατάξεων περί αυτοτελούς φορολόγησης και οι περικοπές των φοροαπαλλαγών, που σχεδιάζει η κυβέρνηση, θα προκαλέσουν από φέτος την αύξηση των επιβαρύνσεων κατά 1,1 δισ. ευρώ κυρίως για τους μισθωτούς, τους συνταξιούχους και τους μικρομεσαίους επιτηδευματίες. Αυτό σημαίνει ότι δεν αποκλείεται ορισμένα από τα μέτρα αυτά να εφαρμοσθούν αναδρομικά για τα εισοδήματα του 2009. Είναι χαρακτηριστικό άλλωστε ότι ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου παραδέχθηκε χθες ότι οι αλλαγές στην φορολογική κλίμακα θα έχουν φέτος δημοσιονομικό όφελος 200 εκατ. ευρώ για το Δημόσιο, ενώ άλλα 900 εκατ. ευρώ θα εισρεύσουν από φέτος στα δημόσια ταμεία από την κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης και το ψαλίδισμα των φοροαπαλλαγών.

Ο κ. Παπακωνσταντίνου υπογράμμισε ότι το «σενάριο δημοσιονομικής προσαρμογής» στο οποίο βασίζεται το ΠΣΑ «είναι σκληρό» και ότι «θα καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια για να υλοποιηθεί». Στο πλαίσιο αυτό αποκάλυψε ότι στο ΠΣΑ έχει ενσωματωθεί και δεύτερο «ακόμη πιο σκληρό εναλλακτικό σενάριο», το οποίο θα ενεργοποιηθεί αμέσως μόλις κατά τη διάρκεια του 2010 διαπιστωθεί απόκλιση πέραν του 0,3% του ΑΕΠ από τον στόχο για μείωση του ελλείμματος στο 8,7% του ΑΕΠ. Διευκρίνισε δε ότι έχει δεσμευθεί στην Κομισιόν πως σε μια τέτοια περίπτωση θα ληφθούν, άμεσα, έκτακτα μέτρα που θα προβλέπουν νέες αυξήσεις φόρων και πρόσθετες περικοπές δαπανών. Τα μέτρα αυτά θα επιδιωχθεί να αποδώσουν τουλάχιστον 800 εκατ. ευρώ ώστε να καλυφθεί η ελάχιστη απόκλιση του 0,3% του ΑΕΠ. Πληροφορίες αναφέρουν ότι τα έκτακτα μέτρα που κρατούνται ως «εφεδρείες» θα είναι η αύξηση των ειδικών φόρων κατανάλωσης στη βενζίνη και το πετρέλαιο, η αύξηση του ΦΠΑ και η περαιτέρω περικοπή των δαπανών για τη λειτουργία του κράτους. Αποκαλυπτική για τα σχέδια εφαρμογής αυτών των μέτρων, που μέχρι τώρα ξόρκιζε η κυβέρνηση, είναι και η ακόλουθη δήλωση του κ. Παπακωνσταντίνου: «Θα κάνουμε ό,τι χρειασθεί για να πετύχουμε στην εφαρμογή του Προγράμματος Σταθερότητας. Εφόσον απαιτηθούν περαιτέρω μέτρα για φθάσουμε στο στόχο, αυτά θα λήφθούν άμεσα»!

Στα μέτρα για την αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος και την αύξηση των φορολογικών εσόδων που προβλέπει για το 2010 το Πρόγραμμα Σταθερότητας περιλαμβάνονται και ορισμένες πρωτότυπες ... "συλλήψεις" του υπουργού Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, όπως η ενθάρρυνση των πολιτών να «καρφώνουν» τους συμπολίτες τους στην Εφορία για φοροδιαφυγή, η άμεση κατάσχεση περιουσιών αντί για παροχή διευκόλυνσης τμηματικής εξόφλησης σε οφειλέτες του Δημοσίου που έχουν περιουσιακά στοιχεία, η υποχρεωτική υποβολή ηλεκτρονικών δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος και ακινήτων για όλους τους φορολογούμενους, η αντικατάσταση των αντικειμενικών αξιών με ένα νέο σύστημα προσδιορισμού των φορολογητέων αξιών των ακινήτων που θα βασίζεται στις αγοραίες τιμές, η αλλαγή του τρόπου έκδοσης και του τύπου των αποδείξεων με την εισαγωγή ηλεκτρονικών συστημάτων ελέγχου και παρακολούθησης, η καθιέρωση συναλλαγών με ηλεκτρονικά τιμολόγια, ακόμη δε και η ηλεκτρονική παρακολούθηση των ραντεβού που κλείνουν οι γιατροί, οι δικηγόροι και άλλοι ελεύθεροι επαγγελματίες με τους πελάτες τους! Όσο για την αύξηση της φορολογίας στα τσιγάρα η αρχική διάταξη που αποσύρθηκε θα διορθωθεί ώστε από την εφαρμογή της η αύξηση των λιανικών τιμών πώλησης να είναι 1 ευρώ!

Αναλυτικά τα φορολογικά μέτρα που προβλέπει το ΠΣΑ είναι τα ακόλουθα:

1) Εφαρμογή μίας ενιαίας προοδευτικής φορολογικής κλίμακα για τα εισοδήματα από όλες τις πηγές με κατάργηση των υπαρχουσών διαφοροποιήσεων που αφορούν συγκεκριμένες πηγές εισοδήματος.

2) Κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης και των περισσότερων φοροαπαλλαγών για τα ατομικά εισοδήματα και τα εταιρικά κέρδη. Η κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης θα ισχύσει για όλα τα μισθολογικά επιδόματα του δημοσίου τομέα που σήμερα φορολογούνται με συντελεστή μικρότερο από το θεσμοθετημένο.

3) Αντιμετώπιση των διανεμόμενων κερδών ως προσωπικό εισόδημα, το οποίο θα φορολογείται με βάση την προαναφερθείσα ενιαία προοδευτική κλίμακα Τα κέρδη των εταιρειών που επανεπενδύονται θα υπόκεινται σε χαμηλότερο φορολογικό συντελεστή.

4) Επαναφορά του προοδευτικού φόρου επί της μεγάλης ακίνητης περιουσίας, των κληρονομιών και των κληροδοσιών. Ο νέος ισχύων σταθερός φόρος του 1% θα αντικατασταθεί από φορολογικό συντελεστή που θα εξαρτάται από την αξία της περιουσίας.

5) Αύξηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα τσιγάρα και τα λοιπά προϊόντα καπνού. Όπως διευκρινίζεται, ο επιπλέον φόρος θα προκαλέσει αύξηση της τιμής του πακέτου των 20 τσιγάρων από τα 3 στα 4 ευρώ.

6) Αύξηση κατά 20% των ειδικών φόρων κατανάλωσης στην αλκοόλη και τα αλκοολούχα ποτά.

7) Αυξήσεις στη φορολογία της κινητής τηλεφωνίας και της βενζίνη, που νομοθετήθηκαν από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και αναμένεται να επιδράσουν με σημαντική αύξηση εσόδων το πρώτο εξάμηνο του 2010, επειδή νομοθετήθηκαν στο δεύτερο εξάμηνο του 2009.

8) Εισαγωγή νέων τιμών μεταβίβασης και κανόνων «thin capitalisation» καθώς και μέτρα για την αύξηση της φορολογικής λογοδοσίας των υπεράκτιων (off-shore) εταιριών και των ιδιοκτητών τους.

9) Επιβολή φόρου στα κέρδη κεφαλαίου από τις βραχυπρόθεσμες συναλλαγές μετοχών.

10) Κωδικοποίηση και σημαντική απλούστευση της φορολογικής νομοθεσίας.

11) Υιοθέτηση ολοκληρωμένου συστήματος φορολογικών δηλώσεων το οποίο θα περιλαμβάνει το εισόδημα από όλες τις πηγές, καθώς και τα περιουσιακά στοιχεία.

12) Μετάβαση σε σύστημα υποχρεωτικής υποβολής πλήρους φορολογικής δήλωσης σε ηλεκτρονική μορφή για όλα τα φυσικά πρόσωπα και για τις εταιρείες, καθώς και εφαρμογή συστήματος ηλεκτρονικών τιμολογίων.

Μέτρα για τη μείωση της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής:

13) Ενοποίηση των μηχανισμών συλλογής φόρων και εισφορών κοινωνικής ασφάλισης με στόχο τη σημαντική βελτίωση της αποτελεσματικότητας των εισπρακτικών μηχανισμών.

14) Προσανατολισμός των φορολογικών ελέγχων μόνο σε εκείνες τις ομάδες φορολογουμένων που έχουν υψηλό βαθμό «επικινδυνότητας» για φοροδιαφυγή, δηλαδή αυξημένες πιθανότητες παραβατικής συμπεριφοράς. Εγκατάλειψη της υποχρέωσης ελέγχου όλων των αρχείων μέσα σε διάστημα πέντε ετών.

15) Υποχρεωτική τήρηση από τις επιχειρήσεις επιχειρηματικών λογαριασμών στις εμπορικές τράπεζες με τις οποίες συναλλάσσονται και μείωση του κατώτατου ορίου πάνω από το οποίο είναι υποχρεωτικός ο διακανονισμός πληρωμών μέσω του τραπεζικού συστήματος.

16) Υποχρεωτική χρήση ταμειακών μηχανών από όλους τους επιτηδευματίες που πωλούν αγαθά ή παρέχουν υπηρεσίες.

17) Επανεξέταση των υφιστάμενων διαδικασιών διασταύρωσης των φορολογικών στοιχείων έτσι ώστε ο έλεγχος να επικεντρωθεί σε εκείνους που μπορούν να αποφέρουν αποτελέσματα. Ετήσιο πρόγραμμα για τους ελέγχους διασταύρωσης με βάση τακτικό περιοδικό πρόγραμμα.

18) Στροφή της προσοχής από τον επίσημο έλεγχο σε βιβλία και έγγραφα στον ουσιαστικό, εις βάθος, έλεγχο που μπορεί να αποκαλύψει πολύπλοκες μορφές οικονομικού εγκλήματος.

19) Συλλογή δεδομένων από τις εταιρείες κοινής ωφελείας (ηλεκτρικό ρεύμα, τηλέφωνο, νερό) και χρήση τους για την διεξαγωγή ελέγχων διασταύρωσης.

20) Συλλογή λεπτομερών πληροφοριών για όλες τις εκδιδόμενες αποδείξεις. Τροποποίηση των υφιστάμενων ταμειακών αποδείξεων και διασφάλιση του υλικού σήμανσης τιμολογίων έτσι ώστε οι λεπτομέρειες των αποδείξεων και των τιμολογίων να υποβάλλονται ηλεκτρονικά (μέσω διαδικτύου ή κινητού τηλεφώνου). Τα στοιχεία αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον εντοπισμό σε πραγματικό χρόνο πλαστών τιμολογίων και εγκαταστάσεων που δεν εκδίδουν αποδείξεις.

Μέτρα για την πάταξη της διαφθοράς στις Εφορίες.

21) Εξάλειψη των διαπραγματεύσεων κατά τη διαδικασία επιβολής των ποινών και στροφή σε ένα σύστημα-σημείων (point-system) που βασίζεται σε αντικειμενικά κριτήρια.

22) Δημιουργία και χρήση ενός πληροφοριακού συστήματος διαχείρισης ελέγχων (ένα τέτοιο σύστημα τίθεται σε εφαρμογή και θα λειτουργήσει εντός του 2010).

23) Παροχή φορολογικής αμνηστίας στους ιδιώτες ή τις εταιρείες που βοηθούν στην προσαγωγή ενώπιoν της δικαιοσύνης διεφθαρμένων υπαλλήλων.

24) Ελαχιστοποίηση της επαφής των ατόμων με εφοριακούς υπαλλήλους. Μείωση του αριθμού των περιφερειακών φορολογικών υπηρεσιών μέσω της θέσπισης άλλων μέσων για τη χορήγηση εντύπων, τη λήψη βοήθειας, και τη διαχείριση επιστροφών (μέσω διαδικτύου, ταχυδρομικά, μέσω τηλεφωνικών κέντρων).

Μέτρα για την είσπραξη των ληξιπρόθεσμων οφειλών.

25) Χρήση δραστικών μεθόδων, όπως κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων, αντί ειδικών ρυθμίσεων που προβλέπουν πληρωμή με δόσεις, για τους οφειλέτες που έχουν την ικανότητα να πληρώσουν. Αυτό μπορεί να εφαρμοστεί αποτελεσματικά, μέσω της σύνδεσης των εκκρεμών χρεών με στοιχεία από την πρόσφατη ηλεκτρονική καταγραφή της ακίνητης περιουσίας.

26) Επανεξέταση του υφιστάμενου χρέους, και στη συνέχεια διαγραφή των χρεών που ρεαλιστικά δεν μπορούν να συλλεχθούν, όπως το χρέος αδρανών επιχειρήσεων και αποθανόντων.

Μέτρα για τη βελτίωση της συμμόρφωσης.

27) Παραδειγματισμός με τη δημοσίευση των αποτελεσμάτων σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, συμπεριλαμβανομένης της υποκίνησης ποινικής διαδικασίας.

28) Έλεγχος και φορολόγηση των μερισμάτων από υπεράκτιες εταιρείες μέσω της χρήσης των υφιστάμενων ή επικείμενων διμερών φορολογικών συνθηκών.

29) Παροχή της δυνατότητας στους εγγεγραμμένους φορολογούμενους να αναφέρουν εταιρείες και ιδιώτες που φοροδιαφεύγουν. Οι καταγγέλλοντες θα λαμβάνουν επιστολή η οποία θα αναφέρει τα φορολογικά έσοδα στα οποία συνέβαλαν.

30) Οι επαγγελματίες με υψηλό κίνδυνο φοροδιαφυγής θα υποχρεούνται να ασκούν τις δραστηριότητές τους μέσω πληροφορικών συστημάτων που θα παρέχονται ή ελέγχονται από το υπουργείο Οικονομικών με στόχο την ενίσχυση της διαφάνειας και της λογοδοσίας. Τα συστήματα αυτά θα μπορούσαν να παρέχουν μια καταγραφή του αριθμού των ραντεβού και των παρεχόμενων υπηρεσιών.

31) Παρακολούθηση των βυτιοφόρων μεταφοράς καυσίμων με σύστημα GPS έτσι ώστε να ανιχνευθεί ύποπτη διακίνηση.

32) Ρύθμιση στους κανόνες πώλησης φαρμάκων έτσι ώστε τα φαρμακεία να δέχονται μόνο συνταγές με bar-code που θα περιέχει πληροφορίες σχετικά με το ΑΦΜ του γιατρού που τις εκδίδει. Έτσι, θα μπορεί εύκολα να προσδιοριστεί μια εκτίμηση του αριθμού των ασθενών κάθε γιατρού.

Στο σκέλος των δημοσίων δαπανών, το ΠΣΑ προβλέπει για το 2010 συνολική εξοικονόμηση ύψους 3,68 δισ. ευρώ, η οποία θα προέλθει κατά 1,82 δισ. ευρώ από περικοπές πρωτογενών δαπανών και κατά 1,85 δισ.ευρώ από μειώσεις δαπανών για αμυντικούς εξοπλισμούς και προμήθειες νοσοκομείων.

Το μεγαλύτερο τμήμα της εξοικονόμησης του 1,82 δισ. ευρώ από τις πρωτογενείς δαπάνες θα προέλθει κυρίως από τη μείωση κατά 10% του κονδυλίου για την καταβολή ειδικών επιδομάτων προς τους δημοσίους υπαλλήλους καθώς επίσης και από τον δραστικό περιορισμό των υπολοίπων δαπανών για μισθούς στο Δημόσιο.

Τα μέτρα που προβλέπει το ΠΣΑ για τον περιορισμό της δαπάνης μισθοδοσίας δημοσίων υπαλλήλων είναι, αναλυτικά, τα ακόλουθα:

1) Καμία αύξηση μισθού για αμοιβές πάνω από 2.000 ευρώ το 2010. Η εισοδηματική πολιτική θα προβλέπει τη χορήγηση αυξήσεων μόνο σε αμοιβές που δεν υπερβαίνουν τα 2000 ευρώ μηνιαίως.

2) Μείωση κατά 10% της συνολικής δαπάνης για επιδόματα στον δημόσιο τομέα. Η περικοπή του κονδυλίου θα ισχύσει για όλα τα επιδόματα, εκτός από το οικογενειακό και των τέκνων, και θα αφορά τους υπαλλήλους της κεντρικής διοίκησης, των επιχορηγούμενων φορέων και των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης.

3) Αναστολή προσλήψεων μέσα στο 2010, εκτός από τους τομείς της παιδείας, της υγείας και της ασφάλειας. Θα προσληφθούν μόνο 1.000 άτομα στα Σώματα Ασφαλείας, 3.000 γιατροί και νοσηλευτές και 3.000 εκπαιδευτικοί.

4) Εφαρμογή του κανόνα 5:1 μεταξύ συνταξιοδοτήσεων και προσλήψεων στο δημόσιο από το 2011.

5) Μείωση στο 1/3 των συμβάσεων ορισμένου χρόνου στο δημόσιο τομέα. Οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί θα μειωθούν κατά 7.000-8.000! Επιπλέον καμιά νέα σύμβαση δεν προβλέπεται να γίνει φέτος, ενώ οι συμβάσεις έργου καταργούνται.

6) Όλες οι προσλήψεις θα γίνονται πλέον από το ΑΣΕΠ.

7) Βελτίωση του ελέγχου του λογαριασμού μισθοδοσίας μέσω της λειτουργίας Ενιαίας Αρχής Πληρωμών για τις αμοιβές των δημοσίων υπαλλήλων.

8) Δημοσίευση στο διαδίκτυο όλων των κυβερνητικών αποφάσεων που συνεπάγονται δαπάνη.

9) Κατάργηση όλων των εξαιρέσεων σε ότι αφορά τις προσλήψεις.

10) Μείωση των επιπέδων τοπικής αυτοδιοίκησης.

11) Σημαντική μείωση στον αριθμό ειδικών επιτροπών στο δημόσιο τομέα

12) Ομαδοποίηση και δραστική μείωση του αριθμού των δημόσιων οργανισμών που συνδέονται με τις τοπικές αρχές.

Επιπλέον, σύμφωνα με τα όσα υποστηρίζει η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, το νέο ΠΣΑ επιδιώκει την περιστολή της σπατάλης και την αναδιάταξη των δαπανών για την επίτευξη κοινωνικών και αναπτυξιακών στόχων με δράσεις όπως:

13) Η μείωση των λειτουργικών δαπανών των δημοσίων υπηρεσιών κατά 360 εκατ. ευρώ.

14) Η μείωση των επιχορηγήσεων στα ασφαλιστικά ταμεία κατά 540 εκατ. ευρώ.

15) Η μείωση των κονδυλίων για υπερωρίες κατά 75 εκατ. ευρώ.

16) Η μείωση των δαπανών για αμυντικούς εξοπλισμούς κατά 457 εκατ. ευρώ.

17) Η μείωση των δαπανών των νοσοκομείων κατά 1.400 εκατ. ευρώ, η οποία όμως θα προέλθει λόγω της συσσώρευσης το έτος 2009, ενός μεγάλου ποσού εξοφληθέντων χρεών των νοσοκομείων προς τους προμηθευτές τους.

18) Ο μηνιαίος έλεγχος της εκτέλεσης του προϋπολογισμού από διμερείς ομάδες εργασίας με στελέχη του υπουργείου Οικονομικών και κάθε Υπουργείου ξεχωριστά.

19) Η αξιοποίηση πληροφοριακού συστήματος για τον έλεγχο των δαπανών σε κάθε υπουργείο.

20) Η μηνιαία δημοσιοποίηση στοιχείων του προϋπολογισμού στο διαδίκτυο.

21) Η καθιέρωση ανώτατου ορίου 90% απελευθέρωσης πιστώσεων, ώστε να προληφθεί έγκαιρα η περίπτωση υπερβάσεων δαπανών.

22) Η εκπόνηση τριετών προϋπολογισμών δαπανών για κάθε υπουργείο, έως το τέλος Ιανουαρίου.