Στον αέρα φορολογικά έσοδα 6 δισ. ευρώ!

Σοβαρό κίνδυνο να μην καταφέρει να εισπράξει προσδοκώμενα έσοδα ύψους τουλάχιστον 6 δισ. ευρώ, που ισοδυναμούν με 2,5% του ΑΕΠ, αντιμετωπίζει το Δημόσιο, λόγω της βαθειάς ύφεσης στην οποία βρίσκεται η οικονομία, των σημαντικών ελλείψεων προσωπικού στον φοροελεγκτικό και φοροεισπρακτικό μηχανισμό και ορισμένων ακόμη αδυναμιών και δυσλειτουργιών των υπηρεσιών του υπουργείου Οικονομικών.

Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών διαπιστώνει πλέον με τρόμο ότι είναι αδύνατον να επιτευχθεί η υπεραισιόδοξη πρόβλεψη του προγράμματος σταθεροποίησης της οικονομίας για αύξηση των εσόδων του τακτικού προϋπολογισμού κατά ποσοστό 11%, σε μια περίοδο βαθύτατης οικονομικής ύφεσης κατά την οποία ο ρυθμός μεταβολής του πραγματικού Ακαθαρίστου Εγχωρίου Προϊόντος εκτιμάται ότι θα πέσει στα επίπεδα του -4%! Την στιγμή μάλιστα που ο αριθμός των υπηρετούντων υπαλλήλων στις Εφορίες και τα Τελωνεία έχει μειωθεί δραματικά λόγω των ανεύθυνων και αψυχολόγητων κυβερνητικών εξαγγελιών για απότομη αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, καθώς και εξαιτίας της παράλογης εμμονής της ηγεσίας του υπουργείου Οικονομικών να μην εξαιρεί από τον κανόνα του «παγώματος» των προσλήψεων 877 νέους που πέτυχαν από το 2009 σε διαγωνισμό του ΑΣΕΠ για την κάλυψη κενών οργανικών θέσεων σε Εφορίες, Τελωνεία και άλλες υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών.

Η ανάλγητη και άδικη πολιτική που ασκεί η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, με τις αλλεπάλληλες υπέρμετρες αυξήσεις εμμέσων φόρων και τις αιφνιδιαστικές περικοπές-σοκ στα εισοδήματα εκατομμυρίων εργαζομένων και συνταξιούχων, σε συνδυασμό με την στείρα άρνησή της να ενισχύσει με «νέο αίμα» τον φοροελεγκτικό και φοροεισπρακτικό μηχανισμό αναμένεται να επιφέρουν πολύ πιο καταστροφικά αποτελέσματα στην οικονομία της χώρας από αυτά που μέχρι τώρα έχουν επέλθει εξαιτίας προηγούμενων κυβερνητικών ενεργειών.

Η προσπάθεια να επιτευχθούν οι στόχοι για την αύξηση των εσόδων του προϋπολογισμού δεν πρόκειται να στεφθεί με επιτυχία. Κι αυτό διότι η φοροδοτική ικανότητα των φυσικών προσώπων και των επιχειρήσεων έχει ήδη μειωθεί δραματικά λόγω της σημαντικής συρρίκνωσης μισθών, συντάξεων και επιχειρηματικών κερδών, την οποία προκαλούν τα προηγούμενα κοινωνικά άδικα οικονομικά μέτρα της κυβέρνησης. Έγκυρες εκτιμήσεις μάλιστα κάνουν λόγο για σοβαρό κίνδυνο η μείωση του πραγματικού ΑΕΠ να είναι φέτος μεγαλύτερη από το 4% που προβλέπει η κυβέρνηση.

Ακόμη και οι προσπάθειες να περιορισθεί η φοροδιαφυγή και να αυξηθούν οι εισπράξεις ληξιπροθέσμων χρεών, με την εφαρμογή των αυστηρότερων μέτρων που προβλέπει ο νεός φορολογικός νόμος, δεν θα φέρουν σημαντικά αποτελέσματα. Κι αυτό λόγω των ελλείψεων σε προσωπικό που είναι αναγκαίο τόσο για να φέρει σε πέρας τον απαιτούμενο σημαντικά αυξημένο αριθμό φορολογικών και τελωνειακών ελέγχων, όσο και να επισπεύσει τις διαδικασίες είσπραξης των οφειλομένων φόρων.

Στο υπουργείο Οικονομικών έχει σημάνει ήδη συναγερμός, αφού όλοι γνωρίζουν ότι οποιαδήποτε – ακόμη και μικρή - αστοχία στην εκτέλεση του φετινού προϋπολογισμού εγκυμονεί τον κίνδυνο διακοπής των συμφωνημένων με την τρόικα χρηματοδοτήσεων των δανειακών αναγκών της χώρας. Η προσφυγή σε νέα έκτακτα δημοσιονομικά μέτρα φαίνεται να είναι και πάλι μονόδρομος! Αυτό εκτιμάται ότι θα συμβεί το αργότερο μέχρι τον Σεπτέμβριο.

Ήδη τα στοιχεία για την εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού κατά το πρώτο τετράμηνο του 2010 τα οποία αφορούν στο σκέλος των εσόδων είναι απογοητευτικά: τα έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού, προ επιστροφών φόρου, υστερούν ήδη κατά 800 εκατ. ευρώ, καθώς αυξήθηκαν κατά 6%, έναντι πρόβλεψης για αύξηση κατά 10,9%. Κι αυτή η σημαντική υστέρηση σημειώθηκε παρά το γεγονός ότι το υπουργείο Οικονομικών υποχρέωσε τις πιο κερδοφόρες επιχειρήσεις της χώρας κατά το έτος 2008 να προκαταβάλουν μέσα στους 4 πρώτους μήνες του 2010 έκτακτη εισφορά συνολικού ποσού 757 εκατ. ευρώ που είχαν τη δυνατότητα να εξοφλήσουν σταδιακά και αργότερα, σε πολλές μηνιαίες δόσεις. Ακόμη όμως και τα καθαρά έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού, δηλαδή αυτά που προκύπτουν μετά την αφαίρεση των επιστροφών φόρου από τις πραγματοποιηθείσες εισπράξεις εσόδων, κινήθηκαν με ρυθμό αύξησης χαμηλότερο του προβλεπόμενου 11,7%. Συγκεκριμένα, αυξήθηκαν κατά 10%, δηλαδή υστέρησαν κατά 1,7% ή κατά 243 εκατ. ευρώ του τεθέντος στόχου. Κι αυτό παρά την απόφαση της κυβέρνησης να «παγώσει» προσωρινά τις επιστροφές ΦΠΑ προς τις επιχειρήσεις!

Από δω και πέρα η κατάσταση στο σκέλος των εσόδων αναμένεται να επιδεινωθεί δραματικά. Εξαιτίας της οικονομικής ύφεσης, της μείωσης του αριθμού των υπηρετούντων σε Εφορίες και Τελωνεία και ορισμένων ακόμη δυσλειτουργιών στις υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών είναι βέβαιο πλέον ότι θα σημειωθούν αρνητικές εξελίξεις στις ακόλουθες επτά κατηγορίες φορολογικών εσόδων:

1. Φόρος εισοδήματος επιχειρήσεων: Τα μηνύματα που φθάνουν στο υπουργείο Οικονομικών από τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος που υπέβαλαν αυτόν τον μήνα οι μεγάλες επιχειρήσεις (Α.Ε., ΕΠΕ, τράπεζες) δείχνουν ότι οι εισπράξεις από τον φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων θα είναι μειωμένες τουλάχιστον 20% σε σχέση με πέρυσι! Όπως σημειώνει μάλιστα αρμόδιος παράγοντας του υπουργείου Οικονομικών οι απώλειες από το φόρο αυτό, δεν αποκλείεται να φθάσουν το 1 δισ. ευρώ. Πληροφορίες αναφέρουν ότι το 85% των δηλώσεων νομικών προσώπων που υποβλήθηκαν στη ΔΟΥ Φορολογίας Ανωνύμων Εταιρειών Θεσσαλονίκης ήταν με ζημιές. Συγκεκριμένα, από τις 3.000 δηλώσεις Ανωνύμων Εταιρειών που κατατέθηκαν οι 2.500 ήταν ζημιογόνες. Η κρίση στην αγορά οδήγησε μοιραία στην πτώση της κερδοφορίας των επιχειρήσεων το 2009. Σύμφωνα με μελέτη της ICAP, στη βιομηχανία η πτώση του τζίρου έφθασε το 18,7% και τα καθαρά προ φόρων κέρδη εμφανίζουν μείωση κατά 40%. Η επεξεργασία των περσινών ισολογισμών 4.100 Α.Ε και ΕΠΕ αποκαλύπτει ότι τουλάχιστον μία στις τρεις εταιρίες ήταν πέρυσι ζημιογόνες ενώ περισσότερες από τις μισές παρουσίασαν επιδείνωση των οικονομικών τους αποτελεσμάτων σε σχέση με το 2008. Οι εξελίξεις αυτές θα έχουν αρνητικό αντίκτυπο στα έσοδα από τη φορολογία εισοδήματος των νομικών προσώπων τα οποία έχουν προϋπολογισθεί για φέτος στα 3,5 δισ. ευρώ. Λογιστές αναφέρουν, εξάλλου, ότι αρκετές επιχειρήσεις αποφάσισαν να εμφανίσουν μειωμένα κέρδη με στόχο να αποφύγουν την έκτακτη εισφορά. Τα ίδια λογιστικά γραφεία αποκαλύπτουν ότι αρκετές επιχειρήσεις προχώρησαν σε αγορές παγίων, μειώνοντας στο ελάχιστο τα κέρδη τους, προτιμώντας με αυτή τη μέθοδο να αποφύγουν την πληρωμή περισσότερων φόρων καθώς και την καταβολή της έκτακτης εισφοράς.

2. Φόροι ακινήτων. Στον αέρα βρίσκονται έσοδα πάνω από 1 δισ. ευρώ προσδοκώμενα από τη φορολογία των ακινήτων. Μέχρι σήμερα δεν έχει ολοκληρωθεί η είσπραξη του Ενιαίου Τέλους Ακινήτων του 2008 ενώ άγνωστο παραμένει πότε θα εισπραχθεί το ΕΤΑΚ 2009 για το οποίο δεν έχει ξεκινήσει καν η διαδικασία εκκαθάρισής του, αφού η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων του υπουργείου Οικονομικών δεν έχει υπογράψει ακόμη την προβλεπόμενη σύμβαση με την ιδιωτική εταιρία που θα αναλάβει ένα σημαντικό μέρος της διαδικασίας υπολογισμού και εκκαθάρισης του Τέλους. Όμως μόνο από το ΕΤΑΚ 2009, το οικονομικό επιτελείο έχει υπολογίσει ότι θα εισπράξει φέτος 500 εκατ. ευρώ. Παράλληλα μαζί με το ΕΤΑΚ του 2009 το οικονομικό επιτελείο έχει προβλέψει ότι θα εισπράξει άλλα 180 εκατ. ευρώ από την επιβολή έκτακτης εισφοράς στους φορολογούμενους με ατομική ακίνητη περιουσία άνω των 400.000 ευρώ. Στον «αέρα» βρίσκεται και ο νέος φόρος ακίνητης περιουσίας που καθιερώνεται με τον νέο φορολογικό νόμο και από την εφαρμογή του οποίου προσδοκώνται για φέτος έσοδα 600 εκατ. ευρώ.

3. ΦΠΑ. Η αύξηση των εισπράξεων του ΦΠΑ κατά 7,8% τον Απρίλιο μπορεί να χαροποίησε το οικονομικό επιτελείο που είδε το «κίνημα των αποδείξεων» να αποδίδει καρπούς, όμως η συνέχεια φαντάζει ιδιαίτερα δύσκολη κυρίως για δυο λόγους:

- Τη σημαντική μείωση της κατανάλωσης αφού το περίφημο «καλάθι της νοικοκυράς» περιέχει τα απολύτως αναγκαία είδη. Όμως για φέτος προβλέπεται να εισπραχθούν από τον ΦΠΑ έσοδα ύψους 17,5 δισ. ευρώ. Η πρόβλεψη αυτή έχει γίνει χωρίς να ληφθεί υπόψη η διπλή αύξηση των συντελεστών αλλά και με βάση την παραδοχή οριακής ύφεσης της ελληνικής οικονομίας κατά 0,3% και όχι κατά 4% που εκτιμάται πλέον. Από τη διπλή αύξηση των συντελεστών του ΦΠΑ το οικονομικό επιτελείο προσδοκά να εισπράξει φέτος επιπλέον έσοδα 2,1 δισ. ευρώ, στόχος που θεωρείται ιδιαίτερα δύσκολος αν όχι ανέφικτος.

- Το «κίνημα των αποδείξεων» αρχίζει να φθίνει γεγονός που προβληματίζει το υπουργείο Οικονομικών. Κι αυτό γιατί όσοι έχουν χαμηλά εισοδήματα έχουν ήδη συλλέξει από τις αρχές του έτους τις αποδείξεις που απαιτούνται για την κάλυψη του αφορολογήτου ορίου, οπότε δεν αντιμετωπίζουν με τον ίδιο ζήλο τη συλλογή τους.

4. Φόρος εισοδήματος και έκτακτη εισφορά φυσικών προσώπων: Οι καθυστερήσεις που καταγράφονται φέτος στην υποβολή των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών θα φέρουν καθυστερήσεις και στην εκκαθάριση άρα και στην έγκαιρη εισροή του συνόλου των εσόδων ύψους 11,4 δισ. ευρώ από τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων που έχουν εγγραφεί στο φετινό προϋπολογισμό. Έτσι είναι πολύ πιθανόν χιλιάδες φορολογούμενοι να πληρώσουν το φόρο που θα προκύψει από την εκκαθάριση της δήλωσης τους στις αρχές του 2011 και έσοδα συνολικού ύψους άνω των 400 εκατ. ευρώ να μην εισπραχθούν φέτος αλλά το 2011! Εκτός από το φόρο εισοδήματος θα καθυστερήσει και η είσπραξη της έκτακτης εισφοράς 1% από τους φορολογούμενους με εισοδήματα άνω των 100.000 ευρώ.

5. Φόρος μισθωτών υπηρεσιών: Οι περικοπές στις αποδοχές των δημοσίων υπαλλήλων και των συνταξιούχων μεταφράζονται σε απώλειες εσόδων και για τον προϋπολογισμό, οι οποίες εκτιμάται ότι θα ξεπεράσουν το 1 δισ. ευρώ. Ο παρακρατούμενος φόρος στις αποδοχές των μισθωτών και συνταξιούχων του δημοσίου θα είναι πλέον σημαντικά μειωμένος σε σχέση με πέρυσι αφού πλέον δεν υπολογίζεται σε εισόδημα 14 μηνών αλλά 12 μηνών. Με σημαντικά μικρότερο εισόδημα, αναμένεται να είναι σημαντικά μικρότερος και ο παρακρατούμενος φόρος.

6. Ειδικοί φόροι κατανάλωσης: Το οικονομικό επιτελείο ελπίζει ότι οι υστερήσεις που θα προκύψουν από τις παραπάνω πηγές θα καλυφθούν από τις αλλεπάλληλες αυξήσεις των ειδικών φόρων κατανάλωσης σε τσιγάρα , ποτά , καύσιμα και ΦΠΑ που δεν έχουν περάσει στο σύνολό τους ακόμα στην αγορά. Όμως με τη σημαντική μείωση της κατανάλωσης στην οποία οδηγούν τα μέτρα αυτά, στο υπουργείο Οικονομικών φοβούνται ότι ενδεχομένως να μην εισπραχθούν τα προβλεπόμενα έσοδα.

7. Έσοδα από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής: Για φέτος έχουν προβλεφθεί έσοδα ύψους 1,2 δισ. ευρώ από την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής. Όμως με τις Εφορίες και τα Τελωνεία να στερούνται τουλάχιστον 3.000 υπαλλήλων, με τις μισές σχεδόν Εφορίες χωρίς Διευθυντές ή Υποδιευθυντές, με την απότομη αύξηση των αποχωρήσεων για συνταξιοδοτήσεις λόγω των επικείμενων αλλαγών στο ασφαλιστικό και με τη σημαντική μείωση των αποδοχών των εφοριακών και των τελωνειακών οι συνθήκες δουλειάς στις φοροελεγκτικές και φοροεισπρακτικές υπηρεσίες κάθε άλλο παρά ευνοϊκές για την είσπραξη του συνόλου του 1,2 δισ. ευρώ μπορούν να χαρακτηρισθούν. Εκτιμάται ότι τουλάχιστον το ήμισυ του ποσού αυτού δεν θα καταστεί δυνατό να εισπραχθεί φέτος.